En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen. (Matteüs 6:5-8)
Iedere christen doet aan public relations. Je geeft altijd een voorbeeld aan de mensen om je heen: een goed, matig of slecht voorbeeld. Als je op mij lijkt, dan wissel je dit (helaas!) af en hopelijk slaat de balans steeds verder door naar de goede kant. Niet door onze eigen inspanningen of verdiensten, maar door Gods genade die doorwerkt in ons leven.
Kijk de kunst af bij medegelovigen. Zijn er mensen, broers en zussen, waar jij je aan kunt optrekken? Doe dat dan. Zie je medegelovigen die geen christelijke levensstijl laten zien, ga dan bidden voor deze mensen en, als de kans zich voordoet, spreek tot hen de waarheid in liefde. Vergeet daarbij niet wat Jezus over de balk en de splinter heeft gezegd.
In Matteüs 6 geeft Jezus een aantal instructies over geven, bidden en vasten. Het is duidelijk dat de Heer ervan uitgaat dat zijn volgelingen deze dingen als vanzelfsprekend zullen doen: ‘Wanneer je aalmoezen geeft…’, ‘Wanneer jullie bidden…’ en ‘Wanneer jullie vasten’ (vers 16). Jezus maakt duidelijk dat we niet moeten geven, bidden en vasten als schijnheiligen die als farizeeën vooral een goede indruk willen maken. Ergens anders zegt de Heer: “…Houd je dus aan alles wat ze [de farizeeën] jullie zeggen en handel daarnaar; maar handel niet naar hun daden, want ze doen zelf niet wat ze jullie voorhouden. (Matt. 23:3)
Er is een valkuil waar je zomaar in kan stappen. Als je bij jezelf denkt: gelukkig ben ik niet als die farizeeën, dan is dat al gauw een farizeeërachtig gedachte. Hoe dan ook, Jezus maakt duidelijk dat er een goede en een schijnheilige manier is om te geven, te vasten en te bidden. Kijk daarom kritisch in de spiegel van Gods Woord.
God, laat het licht van uw Woord in ons hart schijnen. Toon ons waar we fout zitten en leidt ons door uw Geest op de goede weg.
Overdenking geschreven voor Preek door de Week van de Meerkerk.
VRIJSPRAAK 
Je schreef bijna verontschuldigend: “Niet door onze eigen inspanningen of verdiensten, maar door Gods genade die doorwerkt in ons leven”.
Laten we niet telkens protestants-theologisch-correct willen zijn. Natuurlijk door onze eigen inspanningen, want het is zo en enkel zo dat Gods genade doorwerkt in ons leven. En het is dus door bewuste heiliging dat de genade doorstroomt naar onze omgeving.
Alle eer aan God, maar het is Hij die doorheen de menswording mogelijk gemaakt heeft dat wij het heil kunnen bewerken of ontvangen. Daarbij is ons eerste werk, ons geloof, want we kunnen ook niet geloven.
Laat ons dan geloven en dit tonen door het geven van aalmoezen, te bidden en te vasten.
Goede aanvulling, Rob. We hebben deze (typisch katholiek-protestantse) discussie al eens gevoerd en ik denk dat het twee kanten van dezelfde medaille zijn.
We zijn het er vast over eens dat de genade een initiatief van God is en dat het onze redelijke eredienst is om ons lichaam ter beschikking te stellen. Het gaat om een totale uitlevering, zodat wij gelijkwillend worden met de Vader (zoals Jezus ons dat geleerd heeft). Er is een mooie zin in een van de opwekkingsliederen: “Door uw wil te doen, leer ik om vrij te zijn”. Dat lijkt alleen oppervlakkig bezien met elkaar in strijd. Gods wil doen is het best denkbare, tegen Gods wil ingaan betekent onvrijheid en strijd. Op dit punt verschillen wij niet van mening. Zoals Jakobus het schrijft: geloven en in praktijk brengen zijn onafscheidelijk verbonden. Deze tekst (die wij ook eerder samen besproken hebben) is voor mij een goede samenvatting:
Hier wordt duidelijk dat onze gehoorzaamheid en onze inspanningen ertoe doen. We hebben diep ontzag voor onze Schepper en vanuit deze eerbied kan God in ons leven ons willen en ons handelen sturen. Vervolgens moeten wij alles doen zonder mopperen en tegenspreken (bepaald niet gemakkelijk!), en een heilig leven leiden (praktisch onmogelijk!). Ook de oproep om ons aan het Woord te houden vergt een inspanning. En Paulus schrijft hier ten slotte dat hij zich (niet voor niets) heeft ingespannen en afgemat.
Dit is waar onze meningen wellicht uiteenlopen: is onze redding (een stukje) eigen verdienste, of is het ten diepste 100% genade? Als God in ons leven het willen en het werken stuurt, dan is dat uiteindelijk dus ook genade… Mee eens?
Hoi Paul,
Aanvullend: voor katholieken zijn rechtvaardiging en heiliging twee verschillende zaken. Als er gesproken wordt over redding dan is dat rechtvaardiging, als er gesproken wordt over heiliging dan zijn dat onze inzet om met de genade mee te werken. Verdere studie is beslist de moeite waard,
Mariamne
Nuttig onderscheid. Met de genade meewerken – I like that.
Alles van God is 100% en de Vader nodigt ons uit om toe te voegen aan wat ontbreekt aan 100%. (zie ook Kol 1:24) Dat kan alleen God bedenken en wij sturen aan op zijn genadekracht om toe te voegen omdat Hij het vraagt en verwacht.
De verloren zoon, moest om verlorenheid om te ruilen met niet-verloren-gaan, zich daadwerkelijk omkeren. Dat heeft hem moeite gekost. Dat is zijn verdienste. Maar de reddende genade is die van God.
De verloren man, was nog steeds een zoon. Dat verklaart waar hij de genade vandaan kon halen om zich om te keren.
Volgens Calvijn is het zoonschap afwezig en kunnen wij daarom NIETS doen, zelfs niet ons omkeren. Gekleurde theologie dus en ernstig deprimerend ook.
Misschien ben ik daarom geen calvinist? 😉
Het verloren schaap kon niets doen en moest op de Herder wachten. Het ene is niet perse onwaar omdat het andere waar is. Wat dacht je daar van? De man naast Jezus aan het kruis kon niets meer doen – alleen zijn lot in handen van Jezus leggen. Die kon ook niets meer met zijn handen doen. Maar hij deed toch de hemeldeur wijd open. Goddelijke genade en serieus opbeurend ook.
Als de man naast Jezus niets meer kon doen, waarom “deed” hij dan het juiste? En “deed” de andere niet het omgekeerde? Nochtans was de genade beschikbaar voor beiden.
Semantisch. Hij heeft uit pure wanhoop en ellende zijn lot in handen van Jezus gelegd. Dat mag je van mijn part ‘doen’ noemen. Wanhopig overgeven is een vorm van tot inkeer komen. In het verhaal van de verloren zoon lees ik niet dat de verloren zoon oprecht spijt had toen hij omkeerde. Hij had honger en uit pure berekening keerde hij om. Het is een gelijkenis, laten we dat niet vergeten, maar als je het totaalplaatje ziet dat Jezus ons hier schetst is het alleen de genadige omarming en vergeving van de vader / Vader die onze redding betekent. De zoon had kunnen omkeren uit wroeging of verlangen naar de rijkdom bij zijn vader, maar de Vader had de deur dicht kunnen houden. En dat deed hij niet. Goddank.
Ik denk dat we het ten diepste wel eens zijn. Jij ‘smokkelt’ alleen een stukje eigen verdienste naar binnen door de achterdeur. Dat is een evangelicaal trekje, maar misschien raak je dat nog kwijt, ha ha. Als je bekering iets is wat JIJ doet, dan ben je zelf zo verstandig geweest het goede te kiezen. Denk nu aan Saulus / Paulus. Wie heeft hem tot staan gebracht, vergeven en weer in de goede richting gezet? Niemand anders dan Jezus. (Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen?).
Goede werken vloeien logisch voort uit gehoorzaamheid en genade. Het zijn vruchten waar we ons niet speciaal voor hoeven in te spannen. Zo zie ik het. Opdat niemand roeme. Maar als ik roem, dan in zwakheid!
Een verloren zoon moet ‘enkel’ terugkeren. Velen, heel velen doen dat niet. Dezelfde Vader staat te wachten.
Genade = de deur staat open.
Bekering = ik keer terug (om welke reden dan ook)
Omhelzing = inlijven in het huis van de Vader
Terugkeren is een verdienste omdat je ook niet kan terugkeren. Maar deze verdienste is door God bewerkt of uitgelokt door Zijn wachtende houding en open deur. Voor velen is dat niet voldoende; zij keren niet terug.
Verdienste of daad is echt geen vies woord in Gods Koninkrijk.
Probleem in de discussie is de begripsinvulling.
voor evangelicalen:
Genade = Gods houding
Bekering = wedergeboorte
Doopsel = getuigenis
voor katholieke:
Genade = Gods kracht
Bekering = is keuze van ommekeer
Wedergeboorte = inlijving in Gods Volk door doopsel
Dit verklaart waarom jullie bij stap 2 huiveren om iets van de mens toe te voegen, terwijl de katholiek bij stap drie NIETS durft toe te voegen.
Het is inderdaad vaak een kwestie van taalgebruik. We geloven beiden dat God in zijn genade naar ons heeft omgezien en dat wij ons in geloof dankbaar naar zijn aanbod mogen uitstrekken.
Geloof ik dat ik de weg mag gaan van de goede daden die God heeft voorbereid? Het korte antwoord is: ja.
Het lange antwoord waarop mijn ja gebaseerd is komt niet van mij maar uit de Bijbel:
We komen elkaar halverwege de brug tegemoet. Zo komt God ons ook tegemoet. Maar Hij heeft de brug gemaakt, wij mogen er overheen wandelen 😉
Tegen de Schrift kan ik natuurlijk niet op. 🙂 Fijn om het met elkaar te hebben over redding en verantwoordelijkheid.
Nog even terugkeren naar mijn initieel bezwaar van de eerste comment:
De daden die God heeft voorbereid, zijn die mooi door God gepredestineerd, vastgelegd, zodat wij die in de loop van de dag gaan uitvoeren?
Of kunnen we stellen dat gelovigen die met de genade wensen mee te werken een eigen inspanning moeten leveren?
Zo ja, kunnen we dan zinsneden als “niet door onze eigen inspanningen of verdiensten, maar door Gods genade” niet beter anders formuleren? Want zo lijkt het wel of de keuze om ons echt te geven, ons echt in te spannen in tegenspraak is met Gods genade of Gods plan.
Ik denk dat ik vooral dat wilde zeggen.
Nee, geen predestinatie, wel goddelijke voorkennis. Ik zie het meer als kansen, uitdagingen en mogelijkheden die God ons geeft en die wij kunnen aangrijpen. Wij moeten onze ogen openhouden en ons laten leiden. Wandelen met God. Natuurlijk is er een inspanning van onze kant, maar daar krijgen we dan ook weer de kracht voor. Alles is genade.
Die tegenspraak die jij ziet heb ik niet in de tekst willen leggen en die zie ik er zelf ook niet in. Jij mag over de brug gaan die God heeft gemaakt. Dat de brug jou genadig draagt is niet jouw verdienste. Je doet goed wanneer je er overheen loopt. Zoiets 😉
Met die eerste paragraaf kan ik als katholiek volledig instemmen. Goed samengevat. Mag ik tenslotte nog de aanrader van Mariamne bevestigen? Hopelijk ga je de studie aan om er daarna over te bloggen 🙂
Interessant… Ik heb me de laatste tijd afgevraagd of de ‘redding’ (als die als één moment beschouwd wordt, al dan niet samenvallend met wedergeboorte) wel het punt is. Redding is dan geboren worden als een nieuwe schepping, en een geboorte is natuurlijk belangrijk, maar alleen een overgang naar iets anders, niet is waar iemand in wil blijven hangen.
Daarna moeten we groeien als die nieuwe schepping, en dan gaan we vanzelf groeien in de liefde, en als dat het geval is, zullen de ‘goede werken’ vanzelf te zien zijn. Dus goede werken op zich zijn niet iets dat ons zal ‘redden’, maar ze hebben op zich wel waarde voor iedereen aan wie goed gedaan wordt en kunnen in theorie (als ze uit een zuivere hartsingesteldheid komen) een indicator zijn. Maat alleen God kan oordelen of we al dan niet ‘gered’ zijn.
De hele discussie waardoor we gered worden is mijns insziens soms een beetje naast de kwestie, want ik geloof dat het plan groter is dan het redden van mijn ziel alleen, het gaat om het openbaar worden van Zijn Koninrijk in deze gebroken wereld. Jezus wil dus veel meer doen dan individuele zieltjes redden, en daar worden we na die redding ook mee in ingeschakeld…
En dat bidden, vasten, aalmoezen geven, en alle goede werken zijn een deel van het Koninkrijk. En misschien redden ze ons niet, maar dan kunnen ze nog wel eens iemand anders redden. Dat is wat ik tegen sommige protestantse visies die zwaar tegen ‘goede werken zijn’ op tegen heb. Soms gaan we vermijden om goede werken te doen om zeker te zijn dat we er niet door gered willen worden. En dat kan niet de bedoeling zijn geloof ik.
shalom
Bram
En ja, uiteindelijk is alles wat we doen (ook de goede werken) niet onze verdienste, maar die van God, alles wat goed en perfect is komt van de Vader van het Licht… En dat is genade… En het is nog meer genade als wij deel kunnen zijn van zijn koninkrijk. en wat ik ook zeg, ik zal het wel verkeerd uitleggen, maar Hij is blijkbaar met me bezig ondanks het feit dat ik er soms geen bal van snap…
shalom
Bram
Bedankt voor je reacties. Ook hier blijkt dat we vaak meer met een woorden- en begrippenkwestie te maken hebben dan met wezenlijke verschillen van inzicht. Paulus (alleen genade) staat in de Bijbel naast Jakobus (geloof zonder werken stelt niets voor). Laten we beide broeders serieus nemen. Het gaat niet alleen om een ticket voor de eeuwigheid. Het Leger des Heils heeft ‘gered om te redden’ als leuze – daar zijn we het vast over eens. In Jezus’ naam heelheid, bevrijding en vrede brengen. Wie kan daar op tegen zijn?
Hallo beste Paul,
Paulus spreekt van rechtvaardiging zonder de werken der wet (de ceremoniële wetten dus). Dat is niet gelijk aan geloof zonder werken. Niet dat ik geloof dat jij werken wil uitschakelen, hoor! En dat alles genade is weten Paulus, Jakobus, Paul, Rob, Bram en Phil Driscol ondertussen.
Langs één kant is de begrippenkwestie onbelangrijk. Waarom? Omdat een goede protestant werkt en een goede katholiek gelooft. De rest is aan de Vader.
Maar langs de andere kant zijn de begrippen bijzonder belangrijk omdat theologie bestaat vanuit associatie en ‘het verder bouwen op’. Is wedergeboorte een onzichtbaar gebeuren of een objectief gegeven? Is doop bijkomstig of essentieel? Kunnen onze daden heildbepalend zijn? Kunnen wij anderen helpen wat hun heil betreft. En zo (veel) meer.
Vermits we wezens zijn die verkondigend en voorlevend geschapen zijn, is de theologische roadmap van groot belang en doen de begrippen er véél toe. Ze vormen namelijk de basis van onze geloofswandel. Dit is de reden waarom ik de moeite neem om af en toe te “muggenziften”.
peace!
En het gesprek wordt vriendelijk gevoerd en brengt ons verder. Waarvoor dank!
Bram heeft het goed begrepen wanneer hij stelt dat “gered zijn” niet zo belangrijk is. Geboren worden, zowel lichamelijk als geestelijk, is per definitie een startpunt. We ondergaan de onverdiende genade.
“Are you saved?” is een vraag die ongekend is in de christelijke traditie en het is de verkeerde vraag. Het is een innovatie die individualistisch is en dualistisch. We moeten deel worden van Gods volk en zijn Koninkrijk en dan moeten we er naar handelen. En daar wil de Vader ons bij helpen, als wij willen meewerken met zijn genade en de kansen die Hij biedt.
Koninkrijk: God kwam om zich een volk te vergaderen dat overvloeit in goede werken opdat het een groot volk moge worden wanneer het straks ten volle zal doorbreken in wat wij noemen, het hiernamaals.
God ontfermt zich over ons, lijft ons in in zijn Koninkrijk opdat Hij door ons heen zich over meer mensen kan ontfermen en het goede nieuws kan laten doorsijpelen.
Goede nieuws:Wat is het goede nieuws? Dat zijn Koninkrijk nu reeds onder ons is en dat we welkom zijn. In het Koninkrijk heerst de liefde.
Liefde: Liefde overkomt ons, maar liefhebben is een bewuste keuze van offervaardigheid en komt niet vanzelf. De kruis-bereidheid van Christus kwam ook niet vanzelf; ons kruis dus ook niet. Imitatio Christi.
Goede werken: Wat zijn goede werken? Het niet toegeven aan de zuigende kracht van de kwade werken of ‘niet zondigen’. Dus, het benutten van de genade, of het benutten van Gods kracht.
hope this helps
It does.
Dat van die goede werken vind ik een goeie. In het strafrecht zijn er twee kwaden: het slechte doen en/of het goede nalaten.
Goede werken voegen niets toe aan onze redding, maar kwade streken kunnen ons wel verloren doen gaan. Ook na de wedergeboorte. Er moet dus een zekere bekering volgen en die begint met een hartsgesteldheid van berouw (bergrede). Daarna goed doen wat je hand vindt om te doen. En dat is in de praktijk niet altijd bovenmatig veel.
Bijkomend gegeven is dat christenen vaak een overgevoelig geweten hebben. Zelfveroordeling ligt op de loer. De genade van onze Schepper en Redder is helaas zelfs voor christenen vaak onverteerbaar.
De vraag “Are You Saved” is theologich gezien misschien niet helemaal loepzuiver, maar feitelijk wordt ermee bedoeld: ken jij de Here Jezus al en maak je deel uit van Zijn Koninkrijk (spreekt emergers zelfs aan, want het Konikrijk is hier en nu!) en…, ben je ook op weg naar de hemel? Als je volhardt op die weg, of op z’n minst de intentie daartoe hebt, mag je jezelf en kind van God weten en derhalve gered. Dat is een belofte en een garantie. Als we daar in onze theologie van af willen wijken, zaaien we onnodig heilsonzekerheid.
Al zijn wij ontrouw, God is getrouw, zichzelf verlochenen kan hij namelijk niet. Maar Hen verlochenen is weer niet echt handig 😦 Dat staat allemaal gewoon in de bijbel hoor.
Jezus “kennen” is ook weer zo’n … begrip 🙂
Wij zijn gered in hoop of we hopen dat we gered zijn/blijven.
Mooie discussie. Kan hier niets nieuws aan toevoegen. Het bovenstaande is wel voor fijnproevers. Ik hou me overigens aan een functioneel onderscheid tussen bekering en wedergeboorte. Dat zie ik ook als evangelisch. En ook het functionele onderscheid tussen rechtvardiging en heiliging. Maakt mij dat nu tot Katholiek? Zou me verbazen.
Op TV zag ik een flits van een Aziatische stand-up comedian in Amerika. De man verwees indirect naar christelijke discussies. Beter het evangelie niet gehoord en alsnog gered, dan het evangelie gehoord, het afwijzen en daarna verloren gaan. Hij vijnsde boosheid, omdat hem het evangelie was verteld. Het werd spottend gebracht, maar m.i. toch zeer dicht tegen de waarheid aan. Natuurlijk is bekering in de praktijk moeilijker als je te lang ermee wacht, want de zondelast en het verlangen om te vluchten voor het Hemels Licht wordt daarmee ook groter.
Mijn gevoel over deze kwesties is mede beïnvloed door getuigenissen van bijna-dood ervaringen. Gods genade is enorm. Zijn uitnodiging is voor iedereen, maar velen gaan niet langs de smalle weg… ‘en breed is de weg die tot het verderf leidt’. We moeten dus kiezen. M.a.w. de vrije wil is heel erg belangrijk. God bewerkt in ons zowel het willen als het werken (Amen), maar wij doen vaak de deur dicht.
Mijn kennis van het Hebreeuws is niet veel beter dan mijn beheersing van het Swahili (nihil), maar het Hebreeuwse woord “dabar” is toch een conbinatie in betekenis van geloven en goede werken doen (woord en daad). Dat maakt Feyenoord tot de meest Joodse voetbalclub van Nederland. En geloven is inderdaad ook op zichzelf nog eens een goed werk. Alles zonder geloof is trouwens zonde. Ik zondig dagelijks (schijnt :-). Ik reken dus met enthusiasme op 100% genade.
We staan dicht bij elkaar, zou dat genade zijn?