Gisteren plaatste ik een overdenking over Jozef de dromer. Vandaag het vervolg: opvallende parallellen tussen de levens van Jozef (oude testament) en Jezus (nieuwe testament).
‘Kom toch dichterbij,’ zei Jozef tegen hen, en daarop gingen ze dichter naar hem toe. ‘Ik ben Jozef,’ zei hij, ‘jullie broer, die jullie verkocht hebben en die naar Egypte is meegevoerd. Maar wees niet bang en maak jezelf geen verwijten dat jullie mij verkocht hebben en dat ik hier ben terechtgekomen, want God heeft mij voor jullie uit gestuurd om jullie leven te redden. (Genesis 45:4-5)
Jaren geleden schreef Tamarah Benima, een joodse schrijfster en rabbijn, een serie interessante columns in het Haarlems Dagblad. Zij nam een verhaal uit het Oude Testament als uitgangspunt en trok dan lijnen door naar onze tijd. In een van die columns schreef zij over de dromer Jozef en de visionairs uit onze dagen. Ook wij zien rampen en slechte tijden op ons afkomen en moeten bijtijds maatregelen nemen. (Denk aan de vette en magere koeien en je snapt hoe de columniste aan haar vergelijking kwam).
Ik had destijds ‘toevallig’ net een Bijbelstudie geschreven over de parallellen tussen het leven van Jozef en Jezus en stuurde die spontaan naar Tamarah Benima. Misschien vindt ze het ook wel interessant, dacht ik…
Er is veel geschreven over de overeenkomsten tussen Jozef en Jezus, want deze parallellen zijn zo opvallend dat je ze als serieuze lezer niet kunt negeren. Ik noem er een paar:
Een wonder ging vooraf aan hun geboorte (Rachels moederschoot werd door God ontsloten, Genesis 30:22). Zij waren de lieveling van hun vader/Vader. Jozefs mantel werd door zijn broers met bloed besmeurd. (Denk aan een plaatsvervangend zondoffer, maar ook aan het kleed van Jezus dat aan de voet van het kruis werd verdobbeld…)
Niet sterk genoeg? Oké, dan geef ik je nog wat voorbeelden. Jozef werd verkocht voor zilverlingen (Genesis 37:28) – Jezus ook (Matteüs 26:15). Jozef werd verleid om te zondigen, maar hield stand. Jezus deed hetzelfde. Jozef werd vals beschuldigd, Jezus ook. Jozef zat drie dagen in de put. Jezus bleef drie dagen in het graf. Jozef kwam tussen twee misdadigers terecht, net als Jezus. (Een bakker en een schenker, brood en wijn… hoe toevallig is dat?) Jozef vroeg of de schenker na zijn eerherstel aan hem wilde denken als hij weer bij de farao was. Een van de misdadigers aan het kruis stelde Jezus een dergelijke vraag (maar nu waren de rollen omgekeerd!)
Na verloop van tijd kreeg ik een brief terug van Tamarah Benima. Ze vond de parallellen interessant, maar suggereerde dat de vrienden van Jezus hun verhalen geschreven hadden met de geschiedenis van Jozef in hun achterhoofd. Tja, als je het zo wilt zien…
Ik schreef terug dat ik niet geloofde dat de vrienden van Jezus bewust zijn levensverhaal gemanipuleerd hadden om het op dat van Jozef te laten lijken. Maar er komt een dag dat de waarheid aan het licht komt, voegde ik daar aan toe. Er blijft namelijk nog een deel als een onvervulde belofte staan. Dit is wat nog staat te gebeuren: het moment waarop koning Jezus zich aan zijn broers bekend zal maken en zij hem herkennen en in de armen zullen vallen.
Ik heb helaas geen reactie meer van Tamarah Benima gekregen.
Geschreven voor Preek door de Week van de Meerkerk. Bron foto (detail): Levisson op Picasa.
VRIJSPRAAK 
De evangelisten schreven geschiedenis. Vandaar dat we in de evangelieteksten slechts summiere verwijzingen naar het leven van Jozef vinden. Ik ga ze aan de hand van mijn concordantie binnenkort eens nalopen. Hoe dan ook, je verhaal maakt duidelijk dat God in het O.T. een sterk profetisch getuigenis heeft gelegd in de gang van Zijn volk. Jammer dat Tamarah Benima er zo blind voor is. Je eigen religieuze geloofssysteem, etnische identitiet en menselijke zekerheden opgeven omwille van Jezus, de Goddelijke Mensenzoon, is voor ons allemaal moeilijk…
Hoi Paul,
Boeiend is dit, hè? Het oude en het nieuwe zijn misschien niet de juiste namen voor de twee (christelijke) Bijbelgedeelten. Zoals God zich liet kennen in de tijd van de aartsvaders, zo is Hij nog steeds. En in het verleden zijn er meer mooie (…of misschien juist akelige) parallellen met Jezus te vinden. Een tijdje terug heb ik twee gedichten geschreven, die ik later in elkaar heb geschoven. Jozef, die eigenlijke driemaal een nieuwe leven startte: eerst het natuurlijke, toen het schijnbaar weggegooide dat uitmondde in Koninklijke sferen en uiteindelijk het leven in hereniging met zijn vader en broers. Zowel Jozef als zijn vader, maar ook zijn broers gingen door een put. Wat zal Jacob hebben afgestoeid met God (“waarom Jozef?”)! Hoe bereid was God om uiteindelijk Zijn Zoon te geven? En die broers: zij hadden met Jozef een bladzijde uit hun leven willen scheuren, dáchten dat ook gedaan te hebben. Maar de woorden op die bladzijde, ontwikkelden zich in de tijd en stonden op een zeker moment als een boek voor hen: Jozef. En wij aardlingen dachten (en denken) zo vaak die ene bladzijde in ons leven liever niet te lezen…. maar op enig moment is juist ook dát een heel verhaal geworden. Een boek: Jezus, waar wij dan plots tegenover staan. Machtig mooi om de gegroeide genade in Jozef te zien, die uiteindelijk zijn broers omarmt. En Jacob, wiens droom in duigen viel. God had hem een zoon gegeven én ontnomen, deze niet-waarheid deed zo’n zeer. Voor Jacob werd zijn dode droom levend en eigenlijk voor Jozef ook: zijn vader leefde nog!!
De weerstand van de mens wordt door Gods handelen en liefde ontmanteld.
Mijn gedicht? Hier staat het.
Groet,
Rob
Wat ik de mooie en diepe gedachtengang vind in de vergelijking tussen Jozef en Jezus is dat ze beiden hun leven hebben gegeven voor mensen die zich tegen hun keerden hun haatte en na het leven stonden.
Jozef beseft dat dit de bedoeling van God is geweest om uiteindelijk een volk te redden. Jezus wist ook dat Hij
Voor zondaren zijn leven gaf.
Ook hebben ze daar belden veel voor moeten leiden.