Het is er na een paar maanden dan toch eindelijk van gekomen: ik heb vandaag het boek van Esther Kaper (Hot Issues – Eerlijk over seks) gelezen. Nu zul je denken: waarom heb je daar zo lang mee gewacht? Een boek over seks is toch buitengewoon interessant? Ja en nee. Het is interessant omdat het onderwerp m’n warme persoonlijke belangstelling heeft en nee, het is minder boeiend dan je misschien denkt (of hoopt) want er staan helemaal geen plaatjes in dit boek.
Naakte schoonheid
Ha! Je leest verder. Dat dacht ik al. Hot Issues is ook zonder plaatjes interessant genoeg kan ik melden nu we hier rustig onder elkaar zijn en er toch vrijwel niemand meeleest. Laat ik dan ook maar gelijk eerlijk zijn en opbiechten dat ik ineens een stuk minder belangstelling voor seks heb als het onderwerp zich beperkt tot veel deskundige woorden op papier. Het zal iets te maken hebben met het feit dat ik een man ben. Een man van woorden weliswaar, maar hoezeer ik me daartoe gewoonlijk ook voel aangetrokken, taal kan voor mij niet concurreren met beeld als het gaat om seksuele aantrekkingskracht. Geen tekstboeken voor mij op dit gebied – ik wil graag mooie vrouwen zien in al hun naakte schoonheid want dat is pas echt opwindend. (Naschrift: lees ook mijn reactie in de comments – dit is niet bedoeld als advies om zoveel mogelijk aan je lusten toe te geven, het is een eerlijke bekentenis mijnerzijds).
Niet een typische man
Een man wil zien, dat is algemeen bekend. Maar op seksueel gebied is dat toch ook maar beperkt. Voor een totale seksuele ervaring worden alle zintuigen geprikkeld – de tast niet in het minst (een zintuig dat we verder maar heel weinig aandacht geven, opmerkelijk genoeg). Er zijn mensen die zinnenprikkelend kunnen schrijven en spreken (ik kan een stem ook bijzonder sexy vinden – misschien juist wel in het bijzonder als ik de woorden niet kan verstaan…), maar ik reken mijzelf niet tot de erotische schrijvers of sprekers. Al heb ik niet zo lang geleden van een man (!) gehoord dat dit gedicht bijna sensueel is. Mooi zo, ik wil alle kleuren en klanken van de taal gebruiken en ik ben over het algemeen niet bang om over mijn gevoelens te praten of te schrijven. Wat dat betreft ben ik misschien niet een typische man.
Zelfbeheersing
Voor mensen zonder christelijke geloofsovertuiging moet het boek van Esther Kaper bevreemdend overkomen. Waar maken die gelovige mensen zich in ’s hemelsnaam druk over? Seks is toch mooi en lekker – wat is het probleem? Voor die mensen heb ik een mededeling (en in het boek wordt dit punt ook besproken): je kunt je niet zonder schade of problemen mateloos overgeven aan je eigen verlangens en lusten. Dat kan niet als het om eten of drinken gaat (dat zijn ook gewone, gezonde levensbehoeften), maar het is ook niet verstandig als het betrekking heeft op seksuele behoeften. Onze beschaving bestaat bij de gratie van zelfbeheersing. Als iedereen maar gewoon lekker z’n gang mag gaan en alle remmen kan losgooien, vallen er slachtoffers. En grote kans dat je uiteindelijk zelf ook de dupe van je lusten zult worden. Noem mij maar een zedenprediker, ik geloof dat dit waar is.
Seksboek
Christenen slaan in mijn ogen vaak de andere kant door en worden direct heel voorzichtig in hun gedrag en woordkeuze wanneer het over seks of seksuele aantrekkingskracht gaat. Ik heb gekozen voor de bondige titel ‘Seksboek’ boven deze blogpost. Ik gebruikte hetzelfde woord ook op Twitter in een plagerige tweet richting twee collega-uitgevers (‘ik moet dat seksboek van uitgeverij Medema nog bespreken’) en kreeg toen de vraag of Henk Medema het wel zo leuk zou vinden om in één adem genoemd te worden met ‘seksboek’. Nou, ik denk dat hij daar niet zo’n probleem mee heeft, maar misschien vergis ik me. Als het maar een goed seksboek is, en dat is hier het geval. Ik vind het dapper dat Esther een eerlijk boek over seks geschreven heeft (ze is ook heel openhartig over haar eigen gevoelens en ervaringen zonder dat het ergens exhibitionistisch gênant wordt) en ik had dit boek ook heel graag uit willen geven. Complimenten dus aan collega Medema, ik hoop dat Hot Issues als warme broodjes over de toonbank gaat en dat veel mensen van onnodige schuldgevoelens en verkrampte opvattingen verlost zullen worden door het lezen van dit eerlijke boek.
Voor de draad ermee
En nu heb ik lang genoeg om de hete brei heen gedraaid. Wat heeft dit boek mij persoonlijk geleerd en in welke zin voel ik me aangesproken? Ik vind om te beginnen dat ik zelf in een gelovig gezin slecht ben voorgelicht op het gebied van seksualiteit. Ik zeg dat zonder enig verwijt, mijn ouders waren denk ik gewoon niet in staat om mij voorlichting te geven omdat ze op dit punt zelf geblokkeerd en geremd waren. Ook zonder die voorlichting heb ik zo’n beetje alles geleerd wat er te leren valt, maar de vraag is of dat wel zo’n goede methode geweest is.
Wat ik mezelf verwijt is dat ik met mijn eigen kinderen nooit echt goed gesproken heb over seks. Ja, zo nu en dan komt er wel eens iets ter sprake, maar ik ben niet trots op mijn eigen aanpak. Inmiddels zijn onze kinderen zo groot dat ik ze waarschijnlijk niets nieuws meer kan vertellen, maar ik vind dat ik tekort ben geschoten op dit punt. Kan ik dit nog goed maken? Moet het nog? Ik heb wel tegen onze kinderen gezegd dat ze over alles met ons kunnen praten en dat ze nooit bang hoeven te zijn voor onze reacties. Ik vind het heel ongemakkelijk om over seks te praten met mijn kinderen – enerzijds zou je juist in alle vrijheid en openheid dat gesprek binnen het gezin moeten kunnen voeren, anderzijds merk ik dat ze over van alles met ons willen praten, maar niet over seks. Daar praat je niet over met je pa en ma… Tja. We hebben in ieder geval nooit moeilijk of geheimzinnig gedaan over lichamelijkheid, naaktheid, affectie, intimiteit en tederheid. We hebben als ouders wel altijd laten zien dat we van elkaar houden en er wordt in ons gezin op een respectvolle manier omgegaan met privacy en persoonlijke grenzen. Alles is in principe bespreekbaar, maar dat wil nog niet zeggen dat alles ook echt besproken wordt in de praktijk. Ik voel me hier ongemakkelijk bij – zo eerlijk moet ik zijn.
Openhartig
Als het om mijn eigen seksualiteit gaat wil ik best openhartig zijn, al zijn er zaken die gewoon niemand iets aangaan. Ik heb nooit problemen gehad met zelfbevrediging en seks voor het huwelijk – twee van die taboeonderwerpen in christelijke kring. Wat mij betreft is de natuur gewoon z’n gang gegaan vanaf het moment dat ik me bewust werd van m’n seksuele behoeften en ik heb me nooit heftig laten kwellen door allerlei schuldgevoelens. Wel heb ik geprobeerd om steeds rekening te houden met de gevoelens van anderen, met name ook die van mijn ouders. Misschien heb ik het ook relatief makkelijk gehad, want ik ben kind 6 uit een rij van 8 en, zoals dat gaat in grote gezinnen, de broers en zus boven mij hebben veel vrijheden moeten bevechten die mij gewoon gegund werden. Ik kreeg serieuze verkering tijdens mijn middelbareschooltijd en die liefde is nooit meer overgegaan (wel veranderd en dieper geworden). Mijn vrouw komt uit een ongelovig gezin en daar werd niet moeilijk gedaan over seks. Mijn ouders waren bezorgd over de vraag ‘of wij het al deden’ (al zeiden ze dat nooit), mijn schoonouders wilden vooral voorkomen dat wij ‘het deden zonder voorbehoedsmiddelen’. Op een bepaald moment zijn we als stel naar de huisarts gegaan omdat ‘we’ de pil wilden. Dat was een verstandige beslissing voor een jong verliefd paar dat nog een paar jaar door wilde gaan met studeren. Ik heb dit thuis niet besproken en vond ook niet dat dit iets was waar ik het met mijn ouders over moest hebben.
Negatieve associaties
We zijn dus niet maagdelijk het huwelijk ingegaan (wel allebei vanuit huis en in de kerk getrouwd) en niemand heeft ons hier ooit naar gevraagd of op aangesproken. Inmiddels is dit de algemene praktijk in veel christelijke geloofsgemeenschappen – seksualiteit wordt gezien als een privézaak en dat is het natuurlijk ook. Ik heb nooit de behoefte gevoeld om hierover met ‘mensen van de kerk’ te praten. Voor ons is dat allemaal probleemloos gegaan, maar ik ken schrijnende voorbeelden van jonge christenen die op dit gebied wel een pijnlijke strijd gevoerd hebben. Ik denk dat veel kerken hun jongeren toch opzadelen met allerlei schuldgevoelens en negatieve associaties met iets wat feitelijk bijzonder mooi, natuurlijk en gezond is: seksualiteit. En het wordt pas echt moeilijk als je qua seksuele oriëntatie niet in het mannetje-vrouwtje sjabloon past – op dit punt is er een grote kramp in de christelijke wereld en ik vrees dat het geloof wat dit betreft meer kwaad dan goed doet. De recente aflevering van Uit de kast over een homo-jongere uit een streng christelijk milieu is daar een duidelijk voorbeeld van.
Niet preuts
Voor iemand die niet veel woorden aan seks wil vuilmaken, heb ik toch aardig wat meegedeeld op dit persoonlijke blog. Misschien wil je meer weten, voel je vrij om in de comments of via de mail vragen te stellen – ik zal binnen mijn eigen grenzen zo eerlijk mogelijk antwoord geven. Dit wil ik nog kwijt. Seks is een prachtige uitvinding van God en er is niets mis mee. Er is wel iets mis met de manier waarop wij omgaan met elkaars grenzen en gevoelens. Bijna elke vorm van commerciële exploitatie van seks vind ik in principe verwerpelijk, maar ik ben zeker niet preuts en vind dat we over smaakvol bloot niet moeilijk moeten doen. Ik vind dat seks thuishoort in een sfeer van vertrouwen, veiligheid, wederzijdse liefde en respect. Ook hecht ik aan trouw in een relatie – er wordt in mijn ogen veel te gemakkelijk gedaan over ‘avontuurtjes’ en ‘wisselende contacten’. Ik denk echt dat mensen niet gelukkiger worden van een losbandig leven en – hoewel ik nu niet uit eigen ervaring spreek – geloof ik dat je jezelf op het laatst steeds waardelozer en steeds meer ‘gebruikt’ zult gaan voelen als je gemakkelijk en veelvuldig van partner wisselt.
Prostitutie en porno
Ik heb grote moeite met zogenaamde ‘tolerantie’ als het gaat om prostitutie, omdat ik ervan overtuigd ben dat betaalde seks de waarde en schoonheid wegneemt van iets dat bijzonder mooi en intiem is. Ook meen ik dat er heel veel mensen (vooral vrouwen) het slachtoffer zijn van uitbuiting – zelfs als ze zelf beweren dat ze ‘uit vrije keuze’ in de seksindustrie werken. Ik kan me niet voorstellen dat dit een vrije keuze is. Omdat ik oprecht een afkeer heb van betaalde seks, zal ik op dit punt als man niet gauw ‘in de gevarenzone komen’. Porno heeft wel een voortdurende aantrekkingskracht op me en ik moet er bewust voor kiezen om daar weerstand aan te bieden. In onze tijd en in dit land is dat geen eenvoudige strijd, want het wordt je steeds gemakkelijker gemaakt en het lijkt wel of steeds minder mensen er moeite mee hebben. Juist vanwege de verhalen van uitbuiting en misbruik zouden we als geciviliseerde mensen stelling moeten nemen tegen vercommercialisering van seks, maar als je op dit punt laat weten dat je ‘tegen’ bent, word je al gauw gezien als een fatsoensrakker. Vanwege alle seksuele schandalen waarmee de kerk wereldwijd in verband is gebracht, is het de hoogste tijd geworden om als gelovigen een toontje lager te zingen. ‘We’ hebben dikke pakken boter op ons hoofd en de onderdrukking van eigen seksuele behoeften blijkt eerder te leiden tot misselijkmakende ontsporingen dan tot een voorbeeldige seksuele moraal. Eerst maar eens al die balken uit onze eigen ogen verwijderen, zou ik zeggen.
Rondom Tien-gevoel
Een paar reacties op het boek van Esther Kaper. Het is vlot geschreven, eerlijk en duidelijk. Persoonlijk haak ik een beetje af bij de voorbeeldverhalen van geïnterviewde stellen – daar krijg ik namelijk zo’n Rondom Tien-gevoel bij. Stiekem denk ik dat mensen toch vaak de gewenste antwoorden geven, hoe ‘openhartig’ ze ook zijn. Ik ben gewoon niet zo’n type voor mannen/vrouwen en relatieboeken, het is dat ik dit boek ter beoordeling toegezonden kreeg – ik ben geen potentiële koper. Laat er maar een psycholoog op los, ik heb de neiging om dergelijke onderwerpen wat uit de weg te gaan. Waarschijnlijk zijn de voorbeelden heel nuttig omdat lezers zich er (deels) in zullen herkennen, ik wil er niets verkeerds over zeggen.
All the way
Christelijke stellen die ‘rein het huwelijk in gaan’ terwijl ze – op de penetratie na – zo’n beetje alles gedaan hebben wat er tussen en boven de lakens mogelijk is… ik weet niet zo goed wat ik daarvan moet denken. Zelf zou ik niet een paar nachten met een vrouw in bed kunnen liggen zonder dat het – wat mij betreft – tot de daad komt. Ik zie ook niet in waarom je dan niet gewoon all the way zou gaan – maar het kan aan mij liggen. Maar ik respecteer mensen met andere opvattingen, laat dat duidelijk zijn. Het komt op mij gekunsteld en verkrampt over. Ook geloof ik dat je, wanneer je ‘als maagd’ het huwelijk in gaat, je lange tijd achtervolgd zult worden door het idee (of het gevoel) dat seks eigenlijk iets ‘zondigs’ is. Heb ik het mis?
Get a life
Over zelfbevrediging. Ik zou zeggen: maak er geen punt van. Seksuele ontlading is gewoon een fysieke noodzaak. En ik vind masturbatie zonder seksuele fantasie zeer onwaarschijnlijk en onnatuurlijk. Als man kan ik me niet voorstellen waar je opgewonden van kunt raken als je niet gewoon aan een mooie blote vrouw denkt. Waar moet je anders aan denken? Aan een ondergaande zon of een ontluikende bloem? Aan een opwindende sportwagen of supersnelle motor? Get a life. Je bent een beetje een freak als je daar seksueel opgewonden van raakt. Laat de wereld van de fantasie alsjeblieft met rust, dat is een terrein dat bij uitstek privé is. Ik weet dat Jezus gesproken heeft over ‘overspel plegen in je hoofd’ – maar daarmee maakt hij wat mij betreft vooral duidelijk dat we niet hypocriet moeten doen over mensen die het lef hebben om te doen waar jij alleen maar over fantaseert. Je bent gewoon geen haar beter dan een andere zondaar – dat is het punt. En gedachten zijn niet onschuldig – ze voeden je begeerten en kunnen ertoe leiden dat je gezonde grenzen doorbreekt. Ik geloof dat Jezus over zelfbeheersing sprak en verder heeft hij nooit zo moraliserend gesproken als veel van zijn volgelingen nu doen. Hij ging veel meer tekeer tegen hebzucht, eigenwaan, schijnheiligheid en misplaatste trots dan tegen natuurlijk lusten waar ieder mens mee om moet leren gaan. Je kunt je met een vroom gezicht beroepen op een paar bijbelteksten, maar uiteindelijk zul je beoordeeld worden volgens de norm waarmee je anderen de maat neemt. Ik zou dus maar heel voorzichtig zijn met m’n oordeel… 😉
Opdracht
Rest mij nog om de mooie woorden door te geven die Esther Kaper eigenhandig aan mijn exemplaar van haar boek heeft toegevoegd. Een dergelijke persoonlijke tekst / wens voorin een boek wordt ook wel een ‘opdracht’ genoemd. En zo versta ik deze woorden ook, als een opdracht, als een welgemeend en goed advies. Doe er ook je voordeel mee!
VRIJSPRAAK 
Mooie openhartige blog! Dank je voor dit gezonde geluid over seks en je eigen persoonlijke verhaal.
Met het rondom-tien gevoel is briljant verwoord wat ik ook vaak ervaar als het over dit thema gaat. Een goede vondst!
Hallo Paul,
Hier een reactie van iemand met een opvoeding waarin seksuele beleving en seksuele gevoelens moesten worden onderdrukt. De boodschap in de kerk was de gebruikelijke: ‘als je iemand aanziet om te begeren heb je overspel gepleegd’ – waaruit voortkwam (voor mij, ik nam altijd alles wel heel serieus) dat als ik iemand aantrekkelijk vond, ik dan eigenlijk al een zonde beging. Ik heb me tot diep in mijn twintiger jaren diep schuldig gevoeld over elke opwelling van enig seksueel gevoel. Dit leidde volgens mij ook tot destructieve gevolgen – wat je op het ene terrein onderdrukt komt op een verwrongen manier op een ander terrein boven.
De laatste jaren heb ik van het meeste dat ik als kind en tiener geleerd heb in de kerk afstand genomen – van de leer over de schepping (van creationist naar (theistisch) evolutionist), van de eschatologie (van pre-trib, pre-millenialist, naar ‘ik geloof dat het koninkrijk elk moment kan komen, maar vraag me niet hoe’), van de leer over de kerk (van ‘wij zijn de enigen die weten hoe het moet’, naar afstand van vorm en gewoon relaties met elkaar en met Jezus), van de leer over de bijbel (van onfeilbaar etcetera, naar ehm … een boek waarin God spreekt, maar dat niet aan allerlei menselijke criteria voldoet) enzovoorts, enzovoorts. Het enige terrein waarop mijn oude opvoeding nog stand hield was wat betreft de seksuele moraal – ik had ook geen reden om die aan de kant te zetten. maar nu heb ik sinds kort een vriendin, en begint de vraag wel te dringen. Ik wil respectvol met haar omgaan dat ten eerste, maar ik stel wel grote vragen bij de traditionele christelijke leer over seksualiteit – volgens mij is het inderdaad niet gezond om iets zo lang met alle kracht te onderdrukken en dan te verwachten dat het in het huwelijk opeens wel functioneert. Ik ben er nog niet uit, maar ik wil er wel over nadenken voor ik iets doe waar mijn geweten later spijt van zou krijgen.
Jouw recensie helpt mij in elk geval weer van een deel schuldgevoel af, door te laten zien dat er door christenen op dit gebied behoorlijk luchthartig en ruim kan worden gedacht.
Johan
Dit is goedgepraat, ik denk dat je vooral met je seksuele voor het huwelijk het fout interpreteert om dat daar duidelijk over gesproken wordt en dat weet je wel diep van binnen. Want stel dat het uit ging met je vriend die nu je man is, dan zou je een ander vinden en het daarmee doen, (is dat dan niet hoererij?) Als je dat dan niet vind. Spreek dan het woordenboek dan maar aan. Laat ik duidelijk mijn mening geven, ik ben niets beter dan iemand in hoererij, maar als een broeder een zuster ziet zondigen mag hij er haar op wijzen, (alleen wel in liefde). Plus daarbij wil ik zeggen, hoe dieper de relatie met de Heer Hoe meer je zijn wil zal weten. Over de rest van zonde wij allen hebben een geweten, en als we fout zitten weten we dat, dus dan moeten we ook geen excuus zoeken. En als het niet fout is spreekt je geweten je er ook niet op aan.
je hebt lef!
bedankt dat je een heel ander geluid laat horen – het zet ook mij aan het denken wat een verademing
– ik ervaar je blog als liefdevolle en levensechte tegenhanger van veel christelijk ongevoelig sexualiteitsloos normatief gepraat – ben het misschien niet met alles eens maar je geeft wel inspiratie om de dingen eens wat ruimer te bekijken.. heerlijk
Hoi Paul,
Op deze eerste dag van 2012 belandde ik o.a. op jouw blog ‘Seksboek’. Ik vind het mooi dat je zo open bent over dit onderwerp en over jezelf, maar tegelijkertijd schrok ik over een aantal uitspraken van je. Misschien is het verstandig om iets over mijn achtergrond te vertellen. Ik ben opgegroeid in een niet-christelijk gezin. Mijn ouders hadden hele vrije opvattingen over seksualiteit. Op mijn 15de had ik mijn eerste ‘echte’ seksuele ervaringen en van mijn 17de t/m mijn 21ste heb ik samengewoond. Daarna heb ik veel kortstondige relaties gehad. Voor mij was seks destijds een manier om mijn pijn te stillen en leegte op te vullen. Naast de seks met vrouwen, bevredigde ik mijzelf meerdere malen per dag. In de zomer van 1979 ontmoette ik een jonge vrouw waar ik smoorverliefd op werd. Tot mijn ontsteltenis bleek zij christen te zijn. Wekenlang hebben we gesprekken gevoerd over God en geloof. Uiteindelijk was ik haar geloof zat en besloot ik niet meer met haar af te spreken. Maar op augustus1979 heb ik, alleen op mijn slaapkamer, in mijn eenzaamheid en wanhoop voor het eerst van mijn leven tot God geroepen. Dat leidde tot een diepe Godservaring en tot een bekering. Mijn leven veranderde radicaal. Vanaf dat moment heb ik nooit meer de behoefte gehad om mijzelf te bevredigen. Mijn vrouw en ik hebben elkaar op een gezonde manier seksueel ‘verkend’, maar hebben op de huwelijksnacht voor het eerst gemeenschap met elkaar gehad. We zijn toen voor ons bed neergeknield en hebben Gods zegen over onze seksuele gemeenschap gevraagd. Dit had niemand ons geleerd of verteld, maar ging gewoon heel natuurlijk. Of moet in zeggen ‘geestelijk’… ☺
Ik geloof met heel mijn hart dat God het zo bedoeld heeft. De seksuele eenwording in het huwelijk is een heerlijk mysterie van God. God heeft ons seksuele gevoelens gegeven. Geen enkele lichamelijke gewaarwording kan zo aangenaam en vervullend zijn als seksuele opwinding. Maar, seksualiteit is meer dan het bevredigen van een behoefte. Het wordt niet voor niets seksuele gemeenschap genoemd. Met het woord gemeenschap wordt niet alleen de seksuele daad bedoeld. Gemeenschap betekent communicatie, een verbintenis tussen mensen. Het woord ‘gemeenschap’ op zichzelf communiceert het idee van een dialoog, van het binnengaan in elkaars leven. Je deelt niet het bed met elkaar, maar je deelt elkaars leven! Deze gemeenschap hoort thuis binnen de bescherming van een huwelijk. Seks binnen Gods bescherming verbindt man en vrouw op sublieme wijze.
De Bijbel geeft ons duidelijke richtlijnen over seksuele gemeenschap voor het huwelijk. Als Paulus in zijn brief aan de gemeente te Efeze over het huwelijk schrijft, dan gebruikt hij het woord geheimenis.
Welk geheimenis bedoelt Paulus hier? Het gaat hier over de huwelijksrelatie die Christus (de bruidegom) wil aangaan met zijn gemeente (de bruid).
De mens werd geschapen naar het beeld en de gelijkenis van God voor maar één doel: om de Zoon een partner te geven. Van af de grondlegging der wereld werkt God naar deze ene grote gebeurtenis toe, dit ene verheven einddoel: de glorieuze bruiloft van Zijn Zoon, het bruiloftsmaal van het Lam. De gemeente, de bruid, zal maagdelijk, smetteloos en rein bij de bruiloft verschijnen.
Die relatie van Christus tot Zijn bruid, staat model voor het huwelijk tussen man en vrouw. Het huwelijk is een afspiegeling van de relatie tussen Christus en de gemeente.
De duivel zal er alles aan doen om deze afspiegeling hier op aarde te misvormen en kapot te maken. Satan wil niet dat man en vrouw maagdelijk, smetteloos en rein bij de bruiloft verschijnen. Hij wil niet dat man en vrouw een huwelijk sluiten zoals God het bedoeld heeft.
In Deuteronomium 22:13-21; 28, 29 wordt duidelijk verondersteld dat een meisje als maagd het huwelijk inging. Kijk maar naar Jozef en Maria waren. Ze waren in ondertrouw. Het stond vast dat ze zouden trouwen. Ze hadden al een toewijding naar elkaar gemaakt. Maar Maria was nog steeds maagd. Jozef was zo geschrokken omdat hij wist dat die zwangerschap niet van hem kon komen. Hij had nog geen gemeenschap met haar gehad.
Wat voor advies geeft Paulus in 1 Korintiërs 7 aan mensen die ‘branden van begeerte’. Zegt hij dan: ‘Ga dan maar met elkaar naar bed als je er zo naar verlangt.’ Nee, hij zegt: Trouw met elkaar, want dan is er ruimte om die begeerte op een juiste manier een plek te geven.
De boodschap van de Bijbel is duidelijk. Seksuele gemeenschap hoort thuis binnen het huwelijk. De Bijbel verbindt de geslachtsdaad aan het huwelijk!
Ik ben absoluut niet preuts, maar juist heel open over seksualiteit. Al meer dan 20 jaar doe ik huwelijksvoorbereiding met jonge stelletjes en daarin komt echt ‘alles’ aan bod. Ik spreek ca. 1x per 2 jaar op zondagochtend over seksualiteit en ook daarin ben ik heel open. (De laatste keer op 20 februari 2011. ‘Jozef, de man die zijn rug recht hield.’ Te beluisteren via de website van Shelter Haarlem).
Seksuele reinheid is niet gemakkelijk, of je nu een doorgewinterde gelovige of een kersverse volgeling van Christus bent. Het is triest maar waar, dat men in onze moderne cultuur vrijwel geen enkele aansporing vindt tot een leven van seksuele reinheid. Integendeel, de wereld waarin we leven is doordrongen van seks zonder grenzen.
Seksuele zonde begint nooit zomaar. Mensen vallen niet plotseling in een ongeoorloofde seksuele handeling, omdat de mogelijkheid zich eenvoudigweg voordoet. Er is altijd sprake van ‘pre-seksuele’ ervaringen. Lichamelijke seksuele zonde is meestal het gevolg van het toelaten van zondige gedachten die wortel hebben geschoten in onze geest en ons hart. Daarom zegt Jezus dat overspel begint in je denken. Daarom zegt Hij zo radicaal en krachtig: ‘Als je rechteroog je op de verkeerde weg brengt, ruk het dan uit…’ Daarom is het niet verstandig om ‘graag mooie vrouwen in al hun naakte schoonheid te zien, want dat is pas echt opwindend’. Dat kijken naar die mooie vrouwen natuurlijk geen probleem, maar het opwindend vinden wel! Dat is de eerste stap naar het ‘begeren’ en fantasieën Als we het niet zo nauw nemen met wat we zien en opwindende ‘plaatjes’ in onze gedachten opnemen, zullen we merken dat we seksueel niet rein kunnen blijven.
We mogen daarbij nooit vergeten dat problemen op seksueel gebied vrijwel nooit op zichzelf staan, maar duiden meestal op achterliggende spanningen, problemen en trauma’s uit het verleden. Seksuele verslaving komt vaak voor bij mensen die vroeger emotioneel tekort gekomen zijn. Ze hebben dan een enorme behoefte aan intimiteit en liefde. Om hun pijn niet te hoeven voelen, zoeken ze situaties waarin ze op seksueel gebied geprikkeld worden. De seksuele bevrediging werkt in feite als een soort tijdelijk medicijn tegen de pijn. Wanneer er niets aan de emotionele pijn wordt gedaan, zullen ze steeds opnieuw seksuele bevrediging zoeken.
Betekent dit dat iemands seksuele gedrag acceptabel is? Absoluut niet! Iedereen is zelf verantwoordelijk voor zijn daden en seksuele verslaving is een ernstige zonde! Porno beschadigt jezelf, je huwelijk, maar ook je kinderen!
Op geen enkel moment in de geschiedenis heeft onze samenleving zo’n grote behoefte gehad aan mannen en vrouwen die bereid zijn de rug recht te houden, anders te zijn en te laten zien hoe God seksualiteit bedoelt heeft. God zoekt mannen en vrouwen die de houding van Job hebben: ‘Ik had een overeenkomst gesloten met mijn ogen dat zij niet met lustgevoel naar vrouwen zouden kijken.’ Job 31:1 (Het Boek)
Beste Jan! Dank voor je uitgebreide, persoonlijke en goed onderbouwde reactie. Ik ben wel opgegroeid met opvattingen over seksualiteit zoals deze in de evangelische beweging algemeen zijn (hoewel ik denk dat er aardig wat verschillen van inzicht zijn die niet aan het licht komen omdat mensen zich niet allemaal zo openhartig durven uit te spreken). Ik heb er voor gekozen om in dit blog zeer open te zijn, juist omdat ik vind dat we veel mensen laten ‘zwemmen’ als seksualiteit onder gelovigen vooral in relatie tot zonde wordt besproken (als het al besproken wordt!). Het is heel goed dat jij dit wel bespreekbaar maakt, ook binnen de kerk. Ik vrees dat we vaak met een dubbele moraal rondlopen en ik heb natuurlijk zelf ook m’n tekortkomingen en blinde vlekken. Het is dan ook goed om tegengas te krijgen.
De bijbelse basis voor seksualiteit is lastig vast te stellen. Ik ken de teksten die je genoemd hebt en ook de uitleg die er gewoonlijk bij gegeven wordt. Voor mij is het alleen lastig om dit toe te passen op onze tijd. Je kunt in ieder geval de oudtestamentische opvattingen en voorschriften over seks en relaties moeilijk gebruiken in deze tijd – enerzijds kon er veel meer (mannen die meer vrouwen hadden, nooit andersom…) anderzijds waren er regels die wij nu maar moeilijk begrijpen kunnen. Vrouwen waren het bezit van hun families en uithuwelijken was normaal. Een man die een vrouw ‘nam’ was verplicht haar ook ten huwelijk te nemen. Het is niet te vergelijken met de opvattingen die we daarna in de bijbel zien en die er ook binnen de kerk tot regel verheven zijn. Men werd niet oud, er werd (vooral door meisjes) soms op zeer jonge leeftijd getrouwd en het was geen groot moreel probleem om een kind bij een ander te verwekken als dat de familielijn in stand kon houden. Ik weet dat er ook op dit punt allerlei geschiedenissen in de bijbel staan en dat de menselijke keuzes niet steeds Gods instemming hadden en vaak ook ernstige gevolgen hadden – tot in generaties daarna. We hebben het wel over serieuze zaken, laat daar geen twijfel over bestaan.
Ik heb hierboven niet gezegd dat het goed en raadzaam is om zoveel mogelijk naar blote vrouwen te kijken. Ik heb gezegd dat ik als man dat graag doe – en dat de verleidingen constant zijn – gewoon omdat ik vanaf regel 1 eerlijk wilde zijn. Vat het niet op als advies om hier maar ongeremd aan toe te geven, zo heb ik het in ieder geval niet bedoeld. Ik heb evenmin geschreven dat iedereen maar lekker z’n gang moet gaan voor het huwelijk en dat je gemakkelijk van partner kunt wisselen. Ik onderschrijf wat jij schrijft over de heiligheid van het huwelijk – ik ben met mijn eerste liefde getrouwd en heb nooit een andere partner gehad dan mijn eigen vrouw. Maar ik weet dat dit niet voor iedereen geldt en dat mensen soms ook ‘gedumpt’ worden en dan met de brokken en de schuld blijven zitten. Sommigen gaan van teleurstelling naar teleurstelling en lopen met de pijn van die ervaringen in hun hart en hoofd rond. Vaak ook met zeer tegengestelde gevoelens, want van de seks is genoten, maar achteraf hangt er een schaduw van schuld en schaamte overheen. Als deze mensen ook nog eens de veroordeling van gelovigen over zich heen krijgen maken we de stap naar een bevrijd leven alleen maar moeilijker.
‘Het kijken naar mooie vrouwen is geen probleem, maar het opwindend vinden wel’. Ik pak een enkele regel uit je reactie (het is moeilijk om op alles te reageren en wat mij betreft gaat dit gesprek hier nog even door), maar een dergelijke uitspraak maakt m.i. duidelijk hoe onmogelijk veel van onze vrome opvattingen zijn. Wat is opwinding? Kriebels in je buik? Een warm gevoel? Seksuele aantrekkingskracht en een lichamelijke reactie daarop? Dat is allemaal zo persoonlijk – ik kan die grens niet voor een ander bepalen. Ik denk wel dat we zelf heel goed aanvoelen wanneer we ‘over de streep gaan’ en ons daadwerkelijk in de gevarenzone begeven.
Als getrouwde, monogame heteroman kan ik hier misschien nog vrij gemakkelijk en openhartig praten (al zou ik ook felle reacties kunnen verwachten…), maar ik denk dat er veel mensen meelezen (en niet reageren) die worstelen met hun seksualiteit. Denk daarbij ook aan veel mensen die geen partner hebben, maar wel gezonde seksuele wezens zijn. Trouwen is niet voor iedereen een optie, soms domweg omdat je de juiste man of vrouw niet tegen bent gekomen of omdat je door iemand bent / wordt afgewezen. Zoals ik schreef, als je niet in het standaardverhaal past, kom je nog meer in de problemen. Het valt mij op dat er over dergelijke zaken maar moeizaam gesproken wordt en maar al te vaak gebeurt dat vooral in een sfeer van veroordeling en schuld. Dat werpt ook een schaduw op de verdere seksuele ontwikkeling en relaties van mensen die wellicht geneigd zullen zijn om seks vooral te associëren met zonde en schuld en niet met liefde, intimiteit en genieten van elkaar.
Ik hoop dat ik wat misverstanden heb kunnen wegnemen en ik sta open voor correctie – mijn opvattingen zijn persoonlijk, ik weet dat er heel verschillend over gedacht wordt.
Het beeld van Christus en zijn gemeente is een prachtig geheimenis en daarvoor wordt de metafoor van het huwelijk gebruikt. Tegelijkertijd zegt Jezus ons dat er in de hemel niet getrouwd wordt, daar heb je met iedereen een perfecte relatie. Ik kijk daar naar uit, vooral omdat we dan op een zuivere manier van alles en iedereen kunnen genieten zonder verborgen bijbedoelingen, zondige gedachten of gevoelens van schuld en schaamte.
Nou ja, deze reactie is al veel te lang geworden – ik hoop dat we een gesprek op gang brengen en dat meer mensen mee gaan praten die zich tot dusver stil hebben gehouden uit verlegengheid of omdat ze moeite hebben met mijn persoonlijke reactie op dit boek.
Hoi Paul, kort reageren op zo’n onderwerp is niet te doen…
Je hebt helemaal gelijk dat seksualiteit een lastig onderwerp is en vaak niet bespreekbaar. Ik wil ook niet de indruk wekken dat ik jou of andere christen met een andere opvatting over seksualiteit veroordeel. Ted Roberts schrijft in zijn boek De draak overwonnen’ het volgende: ‘Het is verschrikkelijk als de kerk mensen die worstelen met seksualiteit nog meer schaamte bezorgt. Als we dat doen worden we priesters van veroordeling, in plaats van priesters van hoop. We vergroten de schaamte door te denken dat we namens God onze vinger moeten wijzen, terwijl we de geopende armen van onze gekruisigde Redder zouden moeten laten zien. Gods krachtigste wapen, GENADE, wordt aan de kant gezet…
Ik zeg absoluut niet dat de kerk zich moet gedragen als een hoer, die het wereldse gedrag als norm hanteert. Maar in onze pogingen om de kerk zuiver te houden, hebben we verwonde mannen en vrouwen, die roepen om verlossing van hun schaamte, vol in het gezicht geslagen. We zijn een moderne versie van de Farizeeën geworden en we hebben het niet eens door.’
Dus ik reageer absoluut niet om jou te veroordelen. Wat ik wel zie is dat er onder christenen zeer ruime opvattingen bestaan over wat wel en niet kan, en dat maakt mij bezorgd. Je hebt gelijk als je zegt dat er gedeelten in de Bijbel staan die lastig zijn toe te passen op de tijd waarin we leven. Maar als we daarin doorslaan en alles wegwimpelen met ‘dat gold voor die tijd’, dan komen we, naar mijn mening, in gevaarlijk gebied terecht. Wat voor ‘norm’ hanteren we dan nog? Dan bepalen we dus, ieder voor zich, onze eigen normen. Jouw norm is ‘gemeenschap met de vrouw waarmee je gaat trouwen is geoorloofd, ook voordat je met haar gehuwd bent’. Een ander heeft als norm: ‘als ik een vriendschapsrelatie met een vrouw heb die niet getrouwd is, dan kan ik gewoon met haar naar bed, ook als ik niet zeker weet of ik ooit met haar zal trouwen.’. En ga zo maar door.
Ik geloof niet dat het goed is dat we onze eigen norm bepalen, zeker niet op het gebied van seksualiteit. Ik geloof dat God een mooi principe heeft neergelegd. En dat principe is gebaseerd op het geheimenis waar Paulus over spreekt en waar ik in mijn eerste reactie over schreef. Dat is toch een heel mooi, kostbaar en veilig principe dat we aan jonge mensen kunnen meegeven? Waarom zouden we dit principe laten varen en ‘ruimer’ denken. Brengt dat uiteindelijk winst? Een artikel in het maandblad De Psycholoog zet het huidige denken over seksualiteit fors op zijn kop. Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk dat je voor een goede relatie met seks beter kunt wachten tot na het huwelijk. Het belang van een oefenperiode wordt door dit onderzoek naar het rijk van de fabelen verwezen. Vooraf ‘oefenen’ maakt het alleen maar moeilijker om een niet passende relatie op te geven en leidt later dus tot meer problemen.
En het in The Journal of Family Psychology verschenen onderzoek onder duizenden getrouwde paren laat zien dat langer wachten met seks leidt tot betere relaties. Partners die seks uitstellen tot na het huwelijk zeggen beter te communiceren, ervaren meer tevredenheid en zijn ook nog eens tevredener over hun seksleven!
In mijn meer dan 20 jaar voorgangerschap is er geen gebied waar ik zoveel pijn en verdriet heb meegemaakt als op het gebied van seksualiteit. Ik spreek jaarlijks op diverse mannenontbijten, mannendagen en mannenconferenties en schrik er ieder keer weer van hoe groot de problematiek van seksualiteit onder mannen is. Alle onderzoeken die ik heb gelezen laten hetzelfde zien: enorm veel christelijke mannen, zelfs leiders, worstelen met verschillende vormen van seksverslaving. In Amerika ligt het aantal voorgangers die problemen hebben met seksverslaving rond de 25%.
De afgelopen jaren heb ik zelf een aantal leiders uit het land begeleid die problemen hebben met seksverslaving.
Opnieuw, ik heb de pijn en het verdriet gezien en heb besloten om me in te zetten voor een duidelijk standaard. Dat voorkomt een hoop ellende!
Je hebt gelijk als je zegt dat trouwen niet voor iedereen een optie is. En dat een alleenstaande ook zijn weg moet vinden in seksualiteit. Ik ken vele voorbeelden van alleenstaanden die daar op een hele goede manier hun weg in hebben gevonden. Voor sommigen betekent dat een weg van zelfbevrediging, voor anderen helemaal geen bevrediging. Zelfbevrediging wordt niet direct in de Bijbel genoemd. Dr. Leslie Weatherland zegt er het volgende over:
‘Of masturbatie in jouw leven zondig is hangt er van af of je het beeld op het scherm van je geest zonder schaamte aan onze heer kunt laten zien. Als er geen beeld op je scherm te zien is, laat je dan ook niet te neer drukken door schuld. Maar als het beeld op je scherm andermans partner voorstelt of iemand met wie je niet getrouwd bent, of die persoon nu echt of denkbeeldig is, dan moet er uiteraard een oplossing voor het probleem gevonden worden.’
Eén van die richtlijnen die we op masturbatie kunnen toepassen is ‘Hoewel ik alles mag, mag niets mij overheersen.’ (1 Kor.6:12b) Dus: beheers jij het of beheerst het jou! Ben je een slaaf van je seksuele gevoelens?
Ik leer jonge mensen altijd dat ze hun seksualiteit mogen ontdekken, maar dat ze wel hun gezond verstand moeten blijven gebruiken. En dat ze zich steeds moeten afvragen: ‘Wie is de baas van mijn seksuele gevoelens!
Tot slot: Ik lees je blogs altijd met veel plezier! Je bent een authentieke man van God en ik zou je graag eens persoonlijk willen ontmoeten!
Beste Jan,
Sterk betoog dat ik als katholiek ten volle wens te beamen!
Rob
Beste Jan,
Leuk om jullie gesprek te volgen. Ik ben trouwens benieuwd of je Hot Issues, de aanleiding van deze blog, hebt gelezen en wat je van mijn boek vindt.
Hartelijke groet,
Esther Kaper
Hoi Esther, ik heb hem nog niet aangeschaft. Hij stond al wel op mijn lijstje. Ik koop hem binnenkort en zal je laten horen wat ik ervan vind. Hoor wel veel positieve reacties op je boek! Gr. Jan
Goed verhaal Paul! Lekker verfrissend ook!
Dank voor je openhartige blogpost. Als eerlijkheid en openhartigheid de gezamenlijke thema’s voor 2012 worden: helemaal goed. Over Hot Issues kan ik nog niet oordelen. Hoewel inmiddels zelf ook “hoog en droog” getrouwd, in de huwelijksvoorbereiding veel steun aan het boek Meer dan liefde gehad, en toch is de praktijk heel wat ‘lastiger’ dan de theorie vanaf de kant van jeugd- en tienerleiders, oudsten en voorgangers klinkt. Ergens stelt Jan Pool hierboven “Maar in onze pogingen om de kerk zuiver te houden, hebben we verwonde mannen en vrouwen, die roepen om verlossing van hun schaamte, vol in het gezicht geslagen. We zijn een moderne versie van de Farizeeën geworden en we hebben het niet eens door.” Leven is ook willen groeien, je standpunten durven bij te stellen en elkaar scherp houden. Ik ga Hot Issues aanschaffen en het uiteraard zelf recenseren. Wordt vervolgd 😉
Ik heb genoten van je blog, eerlijk, een verademing – en voor mij herkenning dan ik in het desbetreffende boek vond.
Een reactie had ik beloofd, Paul – en het is een waarderende respons op jouw recensie. Het aardige is dat ik zómaar in jouw verhaal rode markeringen kan maken: hier denk ik anders over, daar ben ik het niet mee eens. Maar seksualiteit is iets wat heel diep verankerd is in je eigen identiteit, en de sfeer van jouw recensie is nu juist een impliciete erkenning daarvan. Hekjes plaatsen en verplaatsen neemt de vreugde weg die God ons juist daarin gegeven heeft – en toch is het precies wat de meeste (ook en juist christelijke) boeken op dit terrein doen. Dit is geen samenvatting van een christelijke seksuele ethiek, wél het grondmotief ervan: de liefde, de blijdschap, de vrede. Er is veel meer over te zeggen, maar dit is voor dit moment wel genoeg…
Met belangstelling lees ik mee. Ik ben niet-christelijk opgevoed en, net als bij jouw vrouw, legden mijn ouders de nadruk op het bewaken van mijn eigen grenzen in relaties en het vooral veilig vrijen. Ik herken het ongemakkelijke gevoel van de gesprekken met mijn moeder over dat soort onderwerpen. Ik zoende alleen nog maar en mijn moeder had het al over een afspraak maken met de huisarts voor de pil. Misschien speelde daar ook de ouder-kind-verhoudingen in mee. Als je als dochter van een soort hippies je ‘af gaat zetten’ tegen thuis, is tuttig worden je enig alternatief ;0).
Mijn huidige man was niet mijn eerste partner in bed, maar dat is nooit een issue geweest. Waar we wel erg tegenaan zijn gelopen is dat de stap om samen te gaan wonen meer een soort logisch gevolg was dan een bewuste keuze voor elkaar.
Nu sta ik voor de schone taak om mijn kinderen hierin te begeleiden. Daar heb ik nog geen vastomlijnd beeld bij. Ik denk dat vooral het bepalen van je eigen grenzen belangrijk is, maar tegelijkertijd ook heel moeilijk, juist in de pubertijd. En het werkelijk kiezen voor elkaar, want in mijn geval werd me heel duidelijk dat alleen binnen die veiligheid onze relatie echt kon uitgroeien.
Ik lees mee en denk er nog verder over na. Ik heb nog even de tijd. De jongste(6) zei dat hij best wel wilde trouwen met z’n vriendinnetje, maar dat je dan moest kussen en dat vond hij ‘jakkie’ :0).
Ja, dat is ook heel ‘jakkie’ – hahaha
Wow, lieve mensen, wat een geweldig gesprek, zo aan het begin van het jaar! Ik moet eerlijk zeggen dat mijn sympathie sterk uitgaat naar Jan Pool, vooral vanwege mijn eigen worstelingen in het leven met dit onderwerp. Ook is het jullie allen niet onbekend, dat juist op dit vlak zoveel winst behaald wordt door de tegenstander van Gods prachtige bedoelingen met seksualiteit. Vooral proef ik uit de reacties van jullie allen, dat de worstelingen en ontdekkingen gedaan zijn, staande op de grond van een veilige basis van zelfwaarde en liefde voor (God en) anderen. Zo heel anders is het als mensen vanaf hun jeugd misbruikt zijn, en dat niet alleen op seksueel gebied. Die mensen komen niet eens aan het bewaken van grenzen toe! En juist die mensen worden vaak als plaatje bewonderd met hun prachtige, door God geschapen lichaam. Zij willen helemaal niet op die manier bewonderd en gebruikt worden. Zij hunkeren naar die echte liefde, waar zij intussen al lang niet meer de tools voor hebben om die te ontvangen. Zij zijn kapot, gebroken, slaaf van uitbaters en verkopers, manipulators en focus van de verslaafden. Raad eens wat het percentage is van mensen op het geheel van ons, mensheid.Ik zou iedereen wel wakker willen schudden. Kijk eens goed om je heen en open je ogen voor deze mensen, zij leven in een gespleten persoonlijkheid gewoon tussen ons in.Niet in staat intimiteit te beleven, relaties op te bouwen, geluk te ervaren: verslaafden en slachtoffers van seksueel misbruik in tegenwoordig bijna alle leeftijden. Daarom pleit ik net als Jan Pool voor een duidelijk standpunt: seksualiteit in het huwelijk als beeld van Christus en zijn gemeente in een prachtige zuiverheid en schoonheid, de een zijn leven over hebbend voor de ander: reddend en voedend, respecterend en liefhebbend. Dan kunnen wij niet alleen beeld zijn, maar ook mederedders, hulpverlenend, samen lerend met de gebrokenen om lief te hebben. Het zien van een mooie vrouw buiten het huwelijk, zou een man moeten vullen met intens verdriet en mededogen voor deze vrouw en moeten aanzetten tot een krachtig “nee!” tegen alle soorten van misbruik. Overigens ben ik het met een aspect van Pauls lezenswaardige blog niet eens. Je suggereert ergens in je betoog dat seks beleven (hetzij door masturbatie hetzij door gemeenschap) net zo natuurlijk is als eten of drinken. Het impliceert dat het een regelmatige noodzaak is om verder te kunnen leven. Niemand is ooit gestorven die in geheelonthouding van seks leeft, dat geldt wel voor eten en drinken. Seksualiteitsbeleving heeft in de schepping een andere plek dan eten en drinken. Het is niet zo dat het noodzakelijk is. Als een man geen seks heeft en dit in zijn geest niet voedt, wordt de lichamelijke behoefte minder. Seksualiteit is geschapen voor het geven, en heeft niet als eerste doel: ontvangen, hoewel dat wel een gevolg is als mensen hun seksualiteit op Gods bedoelde manier gebruiken in hun liefde voor elkaar. Porno, prostitutie, datingsites, etc etc. hebben ons denken over seks in dit opzicht veranderd. Het is een consumptieartikel geworden, in plaats van een cadeau voor de eigen echtgenoot. Mensen zijn consumptieartikelen geworden, in plaats van medemensen om in alle opzichten goed voor te zorgen. Wij, christenen, moeten in dit opzicht terugkeren naar God. Belijden dat we besmet zijn geraakt met tegen God gerichte denkbeelden. Hem ons leven opnieuw geven en onszelf informeren over Gods haat ten opzichte van overspel en hoererij en zijn diepe liefde voor de gebrokenen gaan voelen en op dit vlak een verschil gaan maken!
Wat heb je dat mooi verwoord Frea. Ik ben het helemaal met je eens! Gr. Jan Pool
Dank voor je reactie, Frea. Je hebt natuurlijk gelijk dat seks niet op één lijn te plaatsen is met primaire levensbehoeften als voedsel, drinkwater, de juiste lichaamstemperatuur (kleding) en veiligheid (dak boven je hoofd). Ik ben het zeker met je eens dat de behoefte aan seks overdreven en onnodig aangewakkerd wordt. Daar moet je als mens mee leren omgaan. Maar ik denk dat we zaken als affectie, intimiteit en passie ook moeilijk kunnen missen voor een normaal menselijk bestaan. Ik verwees al naar de gevolgen van onderdrukte seksualiteit (ik ben geen deskundige, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er bij seksueel misbruik vaak sprake is van een verkrampte / ongezonde fixatie – onthouding zou misschien juist tot dergelijk obsessief gedrag kunnen leiden, of zie ik dit verkeerd?). En als getrouwde man heb ik misschien wel ‘gemakkelijk praten’. Wat doe je met de seksuele behoeften van alleenstaanden, weduwen, weduwnaars, gehuwden met een partner met ernstige gezondheidsproblemen… gehandicapten? Hebben die een uit-knopje voor hun seksuele gevoelens en behoeften?
Ik denk dat we het in hoofdlijnen wel met elkaar eens zijn en dat we ook allemaal onze bagage meeslepen – mooie en minder mooie dingen. Ik denk eerlijk gezegd dat Paulus hier ook over schreef toen hij het had over de strijd tussen vlees en geest. We zouden bijna geneigd zijn om dat ‘vlees’ ook geestelijk op te vatten, maar ik vermoed dat hij het gewoon over z’n lustgevoelens had en over verleidingen waar hij als gezonde man ook mee moest leren omgaan. Wat mooi om ons ook vast te houden aan Romeinen 8:1 – de tekst waarop ik de naam van dit blog mede baseer: vrijspraak! En als we daar nog aan twijfelen – de tekst van 1 Johannes 3:20 “En zelfs als ons hart ons aanklaagt: God is groter dan ons hart, hij weet alles.” Daar moet ik ook aan denken als ik de – in praktijk lastige (onmogelijke?) instructie van Jan lees (mag God meekijken naar je fantasie / naar het beeld op je scherm?). Ik vind het al lastig als iemand over mijn schouder de krant of een tijdschrift mee gaat zitten lezen. Hoe moet ik me voelen als een Ander mijn gedachten en dromen ook kent? Het klinkt enger dan het is – voor God zijn er geen geheimen.
We schieten allemaal tekort ten opzichte van Gods perfecte standaard – maar we mogen gelukkig ook allemaal onze armen uitstrekken naar de genade die ons niet in beperkte mate wordt aangeboden. Ik ben in ieder geval blij met de toon en inhoud van deze discussie. Aan de statistieken zie ik dat er veel mensen op deze blogpost afkomen (geen paniek, ik kan niet zien wie dat zijn, ik zie alleen bezoekersaantallen en zoekwoorden) en via Facebook en Twitter krijg ik ook reacties. Het is wel spannend om zo open te praten over (je eigen) seksualiteit, maar ik geloof dat het nodig is en dat we mensen eerlijke antwoorden moeten geven – ook als we zelf nog volop met onze vragen in gevecht zijn. Natuurlijk ben ik ook benieuwd naar een wat uitgebreidere reactie van Esther Kaper – als ze daartoe bereid is.
Prachtig Frea!
Rob
Gedurfd van Paul om dit thema openhartig aan te snijden. Ik kan wel iets met de eerlijkheid. Waar hij het liever niet over heeft met zijn kinderen, kan hij zo tenminste kwijt aan de sociale internetwolk. Het levert zo maar even op dat ik op 14 elementen binnen zijn tekst wens te riposteren ;-). Ik weet dat Paul dat niet erg vind.
Paul draait de bordjes om
Wat een bevrijding toch, wanneer we het bordje met het label “zonde” kunnen omdraaien om te ontdekken dat aan de andere kant staat “mag best”. Als je tien problemen hebt en er plots vijf kan wegstrepen, dan kan je jezelf toch enkel maar bevrijd weten, niet?
Het is voor de maatschappij erg verleidelijk om snel over te gaan tot een gedoogbeleid, want zo moeten er veel minder processen-verbaal geschreven worden en heb je meteen een meetbare daling van de werklast.
Maar wie bepaalt het gedoogbeleid of wie brengt het label “mag best” aan? Laten we dat over aan de gelovige ouders van Paul of aan zijn ongelovige schoonouders? Is het aan de kerk of aan de wereld?
Jezus en het boerenverstand
De wereld heeft geen normentabel, ze heeft een soort universeel gedachte rationaliteit. Anders gezegd: ze gaat er van uit dat ze gezond boerenverstand heeft.
Jezus – je weet wel, die verantwoordelijke voor het bestaan van het christendom – heeft wel zo’n tabel. Hij past niet enkel de joodse morele code toe, Hij trekt deze zelfs op naar grotere hoogten. Hij is het, die het de mens moeilijk maakt!
In begeerte naar een vrouw kijken? Ruk liever je oog uit. In begeerte aan een vrouw denken? Hak je rechterhand af. Wat doet die hand hier plots in de context van begeerte en overspel? De joodse man begreep onmiddellijk het verband tussen de rechterhand en de begeerte. Begrijpen wij het ook?
De kerk heeft dus de onpopulaire opdracht de boodschap van Jezus te blijven herhalen. Gelukkig is deze niet slechts beperkt tot de moeilijke zone van de seksualiteit.
De moeilijke zone
Het is inderdaad een moeilijke zone en dit moeten we als kerk luidop durven zeggen. Ik doe het even voor jullie: SEKSUALITEIT IS EEN MOEILIJKE ZONE! Maar als dit zo is voor de kerk, dan is dit zeker waar voor de wereld.
De wereld, met haar illusie van een normenconsensus, worstelt zo hard met seks, dat ze zichzelf snel bevrijdt door het zonde-labeltje weg te halen, indien nodig zelfs bij commercieel gefilmde verkrachtingen. Instant-bevrijding! Maar hoeveel misbruikte en misvormde mensen betalen hier nu reeds en straks de prijs voor?
We leven in geseculariseerde tijden, wat de doorsnede tussen kerk en wereld groter maakt. Dat verklaart dan weer de behoefte van kerkleden om samen met de wereld bordjes om te draaien. Het verklaart waarom we de lat lager en lager leggen.
De kerk is er om de norm van Jezus voor te houden en daarin het voorbeeld te geven. En, opnieuw, vanwege de secularisatie begeeft de christen zich nog meer dan ooit in de moeilijke zone en moet de kerk het dus hebben over de kwaliteit van de relatie met ruimte voor God, over het seksuele onderscheid tussen de twee partners, over seks binnen een voorgegeven sacramentele instelling, over het niet uitsluiten van de vruchtbaarheid, over het beschermen van de vrucht in de schoot en het nooit doden van ongeboren leven.
Als straks de verwereldlijkte samenleving ook nog de fundamentalistisch-atheïstische maatschappij zal worden, zal de moeilijke zone mogelijks zelfs een martelarenarena worden. Maar het hoeft zo ver niet te komen als we met het volgende rekening houden:
We mogen niet toegeven aan de wereld door toe te geven aan de zonde en deze als norm te bevestigen. Maar – even belangrijk – we moeten een niet-repressieve of niet-veroordelende taal en houding zoeken om de blijde boodschap te spreken en ons barmhartig opstellen terwijl we getuigen en uitnodigen tot ware bevrijding.
Bevrijding, niet door de bordjes om te draaien, maar door weerstand te bieden aan de voortdurende aantrekkingskracht van de leugen dat seksualiteit publiek bezit is en iedereen mag meekijken.
Dag Paul,
Bedankt voor je mooie blogpost. Veel vind ik herkenbaar. Al wil ik wel enigszins relativeren dat je door een enigszins preutse christelijke opvoeding schade op zou lopen. In zekere zin wellicht wel, als je het opvat als ‘seks als zodanig is fout’. Zelf ben ik beschermd opgevoed, maar lieten mijn ouders er tegelijk geen twijfel over bestaan dat seks plezierig is. Om mij heen heb ik grotere preutsheid gezien, en dan gaat het mis.
Maar ik denk dat een te vrije opvoeding net zulke grote problemen gaat veroorzaken.
Over seks voor het huwelijk. Vind ik een lastig punt. Vooral als je ziet dat iets als een lange verkeringstijd tussen twee mensen die echt van elkaar houden een vrij modern verschijnsel is. In de tijd van de bijbel trouwde je direct, of je was al zo jong uitgehuwelijkt dat je in je ‘verkeringstijd’ nog geen idee van seks had. Dit is een serieus hermeneutisch vraagstuk, en daarom
“Jezus – je weet wel, die verantwoordelijke voor het bestaan van het christendom – heeft wel zo’n tabel. Hij past niet enkel de joodse morele code toe, Hij trekt deze zelfs op naar grotere hoogten. Hij is het, die het de mens moeilijk maakt!”
Dat is een mooie alinea. Zeker, Jezus legt de lat hoog. Met zijn eerste discipelen wil ik verzuchten: ‘Maar als het zo is… Wie kan er dan nog gered worden?’
Dat was in relatie tot het punt van rijkdom / toegang tot het Koninkrijk. Alles wat de eerste plaats in ons leven claimt, vraagt om onze aanbiddding. Kritisch zelfonderzoek is noodzaak. En ik hoop dat Jezus een glimlach liet zien toen Hij zei dat het bij mensen niet kan, maar dat voor God niets onmogelijk is. Of, zoals ik eerder citeerde: ‘God is groter dan ons hart’. Met andere woorden: ruimhartiger en genadiger dan wij menselijk gezien voor mogelijk houden.
Ik moet nog even rustig nadenken over je woorden, Rob. Dank voor je reactie. Overigens wil ik het gesprek met mijn kinderen niet uit de weg gaan – en ook zij lezen tweets en blogs. Het is eerder andersom… Willen zij (nu nog wel) het gesprek met mij aangaan over dit onderwerp? Ze zijn niet klein meer. Maar ik praat er wel over, vrees niet.
Mijn openheid houdt verband met mijn voornemen eerlijk en kwetsbaar te zijn, ook op dit blog. Zie het blog dat ik midden vorige maand schreef n.a.v. mijn 50e verjaardag.
Jouw uitleg van de rechterhand heb ik nog nooit gehoord… Linkshandigen halen nu opgelucht adem.
Voor alle rechtshandigen onder ons: Jesus seems to quote from the oral Torah, “The hand that frequently touches [the genitals]…in the case of a man, should be cut off.” [Mishnah Nidah 2:1]
Meer hier.
sorry, hij plaatste hem wat snel 🙂 daarom is die laatste zin niet af.
… daarom kan ik een eind met je meegaan op dat punt. In ieder geval zou ik bij m’n eigen kinderen tzt vooral willen voorkomen dat ze te snel over de brug komen en in een soort seriele monogamie terechtkomen.
Als vrouw hoef ik gelukkig m’n rechterhand niet te vrezen ;).
Ik had in die tekst nooit een verwijzing naar masturbatie gezien, maar ‘de hand uitsteken naar de begeerde vrouw’. Er staat in de Bijbel wel met zoveel woorden iets over ‘verspilling van zaad’ maar dat heeft te maken met het niet verwekken van een kind bij de weduwe van iemands broer. Een duidelijke schending van de wet van de liefde om een vrouw in die cultuur kinderloos te laten blijven.
Nou, al veel gezegd hier. Mooi om de discussie te volgen, open en kwetsbaar. Niet veel aan toe te voegen, dan het volgende.
– Er is een norm, een heilig huwelijk, beeld van de verbintenis van Jezus zelf met zijn gemeente. Daarbinnen is sexualiteit een prachtige gave, gericht op de ander, om zo van elkaar te mogen genieten.
– Maar er is ook de praktijk. Het gaat niet altijd goed, wijs, doordacht of verstandig. Soms wordt het een obsessie. Misdaden met grote gevolgen.
– Het mooie is dat God dat ook weet. Dat Hij heilig is, rein, volmaakt. En ons toch kiest, tekort schietend, zondig, beperkt. Een verbintenis aangaat met het onheilige, onvolmaakte, onreine. Dat er vergeving mogelijk is voor fouten. Dat we telkens opnieuw mogen beginnen.
– Sommige gevolgen zijn niet meer te herstellen, wonden zijn soms diep. Maar vergeving leert ons los te laten, voor de verkramptheid ons leven gaat beheersen. Geeft verademing. Soms herstel. Nieuwe kansen.
– Toch blijft de norm staan. Streven naar het heilige, reinheid. Concreet en open afspraken met elkaar maken als man en vrouw. Daar mogen we als christenen best wat meer voor uitkomen, naar buiten toe en naar elkaar. Tegendraads t.o.v. de hedendaagse norm van ‘alles moet kunnen’. Maar dan ook elkaar helpen. Door opvoeding, bespreekbaar maken, openheid. Onze zorgen, moeiten en verslavingen openlijk vertellen, in het licht brengen. Elkaar bemoedigen en ondersteunen. Stimuleren.
Elkaar stimuleren? Waar mag dat eindigen?! 😉
Tot grote (geestelijke) hoogte … 😉
Het is lekker druk hier. Wij verkopen het boek in Crossroads, maar heb het nog niet bekeken. Christenen spreken vaak over zonde, maar zolang je geen bank overvalt of je naaste vermoordt, waar hebben ze het dan over? Dus toch die koekjestrommel?
Als ik een mooie vrouw op televisie zie (Astrid Joosten bijvoorbeeld) en laat dat aan mijn huisgenoten merken, dan wordt mijn vrouw meestal kribbig en laat ze me weten dat die persoon (of een ander) helemaal niet zo knap of bijzonder is als ik denk. Mijn voorlopige conclusie is dan ook dat ik helemaal niets van dit onderwerp begrijp. Nou, dan ga ik eerst maar eens bovenstaande reacties lezen en wie weet daarna het boek. 🙂
Jezus gebruikte scheldwoorden om de groeperingen van hypocrisie aan te spreken. Ik zal dat hier nu niet doen, hoe graag ik ook een volgeling wil zijn van zijn voorbeeld.
Paul roept zekere mensen in zijn stukje op ‘een toontje lager te zingen’. Ik zie echter dat er hier mensen reageren die vertegenwoordigers zijn van kerken die door schandalen achtervolgd worden. Wat de mond uitgaat, maakt de mens onrein, zegt Jezus. De hypocrisie maakt onrein, de religieuze leiders, de mensen die geen recht van spreken hebben en zware lasten leggen op andere mensen. De onreinheid zit op een hele andere plek dan wij denken, lijkt Jezus tegen zijn discipelen te zeggen.
Als wij het beeld hanteren van Christus en de bruid, hoe moeten wij dit dan zien? Bijbellezing leert ons namelijk dat de bruiloft van het Lam pas in het hiernamaals zal geschieden en dat Christus thans bezig is de gemeente voor zich te stellen als een stralende bruid. En dat terwijl Christus nu reeds gemeenschap heeft met zijn bruid, de gemeente.
“… de wereld heeft geen normentabel”. Als dat zo zou zijn, dan zouden wij in werkelijke chaos leven zonder rechtspraak, politie, regering enzovoorts. De werkelijkheid is totaal anders. Gelukkig maar. Bedenk wel dat “de wereld” zoals die in de Bijbel wordt afgeschilderd, reeds beïnvloed is met het evangelie van Jezus. En wie bedoelde Jezus met ‘de wereld’? Sprak hij toen ook over de religieuze leiders?
“Als straks de verwereldlijkte samenleving ook nog de fundamentalistisch-atheïstische maatschappij zal worden, zal de moeilijke zone mogelijks zelfs een martelarenarena worden.” Wat een angst. Volg het maatschappelijke debat en lees de cijfers van onderzoek. Je kunt niet enkele fundamentalisten tot norm van de maatschappij verheffen.
Het is niet zo dat Jezus de lat hoog legt, het is zo dat wij en zijn discipelen zijn woorden verkeerd verstaan en de kracht van Gods liefde onderschatten . Wanneer je de genade hoort doorklinken in de woorden van Jezus, dan legt hij de lat – in de totaliteit van zijn prediking – niet hoog. Daarom was het ook een lichte last en een vreugd om hem te volgen wat velen deden. Dat moet de kerk weer gaan uitstralen, niet allerlei zelfbedachte regeltjes en zware lasten voor jonge mensen.
Beste JP,
Het is wat om niet uitgesproken scheldwoorden te incasseren. Een nieuwe ervaring!
Een katholiek – ook al roept die op tot reinheid – heeft geen recht meer van spreken, vind jij. Ik richt mij nochtans ook tot mijn eigen denominatie.
Boeiend hoe jij het wereldtoneel van vandaag lijkt te beschrijven: “chaos zonder rechtspraak, politie, regering, enzovoorts”. Toch voor velen een heel herkenbaar fenomeen. Persoonlijk leef ik niet graag in oppositie met the big bad world, maar een stukje waarschuwing is toch aan de orde.
De angst waar je naar verwijst, zit niet in mij. Heb jij er last van? Maar, opnieuw, de doorsnede tussen kerk en wereld wordt groter ten gevolge van de secularisering. Dat is meetbaar en het mag ook gezegd worden. Dit moet ons niet angstig maken, maar wel oproepen tot een terugkeer naar Gods norm in de kracht van de heilige Geest. We hoeven niet aan te sluiten bij de wereld.
Ik hoop in ieder geval wel dat je gelijk hebt dat het fundamentalistisch atheïsme een eerder verwaarloosbaar gegeven is binnen de ontwikkeling van de maatschappij.
Ook gun ik je een wereld waar het “een lichte last en een vreugd [is] om hem te volgen”. Er zijn heel wat momenten waarbij ik deel in die vreugde.
Mogen wij allen die vreugde bezitten en op zoek gaan naar “een niet-repressieve of niet-veroordelende taal en houding om de blijde boodschap te spreken en ons barmhartig op te stellen terwijl we getuigen en uitnodigen tot ware bevrijding”.
Rob
Blijkbaar voelen mensen zich aangesproken, ook zonder dat je hun naam in de mond neemt 😉
@ Rob
Eerst zeg je dat er een scheiding is tussen kerk en staat. Vervolgens zeg je dat we moeten oproepen tot een terugkeer tot Gods norm. En wie dan wel? Het ene moment preek je voor eigen parochie, de andere keer toch weer tot de wereld? Of behoort die scheiding van kerk en staat tot de secularisering waarover jij spreekt? Zou die afgeschaft moeten worden?
De wereld is niet “zonder normen”. En datzelfde geldt voor atheïsten en oprechte gelovigen. Of die oprechte gelovigen allerlei zedenpreken nodig hebben, vraag ik mij af, maar dat niet alleen: Paulus leefde een heilig leven en was onberispelijk. Hij had recht van spreken. Dat kunnen niet velen hem nazeggen.
Wie moet er gewaarschuwd worden? Religieuze leiders, lijkt Jezus in Matteus 23 te zeggen. Voor de zondaren was hij vol genade en ontferming.
Kerk en staat zijn gescheiden en zo hoort het.
De wereld heeft een universeel gedachte rationaliteit en daar kunnen we duidelijk een heel stuk mee op weg. Te meer omdat deze in het Westen ten diepste christelijke wortels heeft.
Waarschuwing en genade, twee woordjes uit het woordenboek van de Geïncarneerde. Er is plaats voor beide, ook in onze blogposts en -comments.
Heb het boek net uit. Een verademing om te lezen dat er nog christenen zijn die wel aandacht aan seks en seksualiteit willen besteden. Ik heb zelf de gevolgen onder vonden van seksueel misbruik en het daardoor misvormd worden van je denken in vrijwel alle opzichten. Goed om te lezen dat je het niet overal mee eens bent, dat brengt alleen maar meer discussie op gang.